afstemmen

Onderwijs
Ronald Heidanus

Als jenaplanner in het Montessori-onderwijs

Het zou zomaar de titel van een interessant boek kunnen zijn, waarin de werelden van Jenaplan en Montessori elkaar ontmoeten. Elkaar leren diep te verstaan. Voorbij ‘ego’ twee onderwijsconcepten die elkaar op ecologische wijze zouden bekrachtigen. Al zou Comenius in zijn vuist lachen. Want hij was het, ooit ver voor hen, die toen al stond voor aanschouwelijk onderwijs! Kaizen. Met andere woorden, onderwijs waarbij met zoveel mogelijk zintuigen wordt waargenomen: het oog, het oor, de neus, de smaak en de tast. Hij zag het inzetten van de leefwereld van het kind als existentiële (ervarings)kennisbron om ‘universele kennis’ te laten beklijven.

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

De aanleiding geeft rust

Wanneer ik de koffiekamer uitloop, hoor ik ergens in de verte iemand schreeuwen. Zelf werk ik nog niet zo lang op deze school, maar lijk deze stem wel te herkennen. En ergens baal ik. Want zo passeerden er tijdens de start van het schooljaar, tevens mijn start, wat namen de revue. In diezelfde koffiekamer luisterde ik toen naar verschillende namen, gevolgd door wat men opvallend in gedrag vond. Zelf kon ik nog geen vervolgvraag stellen omdat ik de kinderen simpelweg nog nooit gezien of ontmoet had. En zo werd ook zijn naam genoemd. En nu, zo al schreeuwend, zou hij

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

De moeilijke groep

Een schooljaar eerder werd er geworsteld. Was het de stamgroep die op momenten de voelbare onmacht van de stamgroepleider soms zichtbaar spiegelde. Een congruente pedagogische basishouding is onontbeerlijk voor een onderwijsprofessional. En wanneer precies op die laag nog iets zit dat nog niet of te weinig aangeraakt is, bestaat er de kans dat je geraakt wordt. Kinderen voelen namelijk haarfijn aan als er iets (voor hen) onbetrouwbaar is. Het leek de leiding van de school dus goed om tijdelijk een pas op de plaats te nemen. En zo geschiedde. Binnen het team werd er wat gewisseld en het schooljaar werd

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Gebruiksaanwijzing

Het was Rik Kuiper die in 2021 de rubriek ‘Die ene leerling’ had in de Volkskrant. Wekelijks bracht hij een verhaal uit van leerkrachten, docenten en hoogleraren over de leerling die hun kijk op de wereld voor altijd veranderde. Met deze ondertitel bracht hij ook het boek uit. In mei mocht ik mijn verhaal doen over Willem, van wie ik graag de gebruiksaanwijzing had willen kennen. Of misschien wel samen gemaakt. En, waardoor ik na zijn dood nooit meer een handelingsplan geschreven heb vanuit een medisch model. Mijn verhaal: ‘Ik ben toch maar iedereen tot last. Dat schreef Willem in

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

De barricade op

Mensen die mij kennen weten dat ik een fervent voorstander ben van inclusief onderwijs. Dat heeft vele complexe redenen; mijn eigen biografie, jarenlange praktijkervaring binnen de clusters drie en vier van het (voortgezet) speciaal onderwijs, een onderwijsreis Scandinavië en kennis die ik heb opgedaan uit alle (wetenschappelijke) literatuur. Door al deze verschillende perspectieven kan ik niet anders meer, dan dat het belang van (culturele en sociale) diversiteit serieus nemen. Sterker, niet alleen in het onderwijs zet ik grote vraagtekens bij ons huidige sociale systeem. Het grootste vraagteken zet ik misschien wel op de vraag of dit huidige (onderwijs)systeem wel passend is voor

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Kladpapier, en het stellen van kaders

Soms is het stellen van kaders essentieel. Een kader binnen en rondom Tijd, Ruimte en Criteria. Vooral bij kinderen die zich de belangrijke stappen om een strategie te doen slagen nog niet eigen hebben gemaakt. Als co-teacher zie ik het gebeuren dat de jongen zonder kladpapier zijn rekensommen wil gaan maken, maar daar duidelijk nog niet aan toe is gezien de antwoorden. ‘Is het misschien handig om er een kladpapiertje bij te pakken?’ Soms is het sturen vanuit kaders essentieel… ‘Is het misschien handig om er een kladpapiertje bij te pakken?’ Het is de leraar die het aan het kind

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Nieuw is soms even wennen

Het vijfde uur loop ik het lokaal binnen en haar groep in. Zij is ziek. Als team hebben we voor vandaag een constructie bedacht om haar jongeren ‘op te vangen’. En vaak betekent dit jongeren verdelen over verschillende groepen, maar vandaag kiezen we ervoor de groep zoveel als mogelijk intact houden. Zo hebben verschillende collega’s zich eerder op de dag over hen ontfermd, en dit vijfde uur is aan mij. En nieuw ben ik voor hen. ‘s Ochtends was ik het lokaal al even binnengelopen. Om mijn aankondiging alvast ‘in de week’ te leggen. Het vijfde uur. Engels. Wanneer de

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Op tijd rekenen

We zijn op tijd, maar in de klas lijkt het uit te lopen. De kookwekker als ijkpunt, maar lijkt iedere tien minuten niet doeltreffend genoeg. Wanneer er een ander ouderpaar naast de grote tafel op een bank neerploft kijken we elkaar wat bedenkelijk aan. Bij mij de twijfel. Zijn we dan misschien toch te laat? Of te vroeg? Met een zwaai wordt de deur open gegooid. Een rood, gespannen gezicht volgt de twee ouders die het lokaal uitsnellen. De planning loopt niet geheel volgens plan. Samen met mijn liefde loop ik in het spoor van de leraar naar binnen. Ik

Lees meer »

Oncollegiaal en omgaan met spreiding

Een jaar of wat geleden werd ik mij meer dan ooit bewust van de pieken in het onderwijs. Van die periodes waarin er soort van ineens een groot beroep op mij wordt gedaan. Met daarbij een planning: Wanneer ik de analyses van de toetsen af moet hebben, wanneer de groepsplannen moeten zijn bijgewerkt en wanneer de individuele handelingsplannen en kerndocumenten (tegenwoordig heten ze ontwikkelingsperspectieven) geüpdatet moeten zijn. Om dit kracht bij te zetten geeft het leidinggevend team ook nog eens allerlei redenen, van de aankomende oudergesprekken via dat het zou moeten van de inspectie tot aan zelfs de opmerking ‘je wordt betaald

Lees meer »

Ik luister niet

Met een wat onsamenhangend verhaal vliegt Sabine, onze gedragswetenschapper, vlak voor het einde van de lesdag mijn lokaal binnen. Of ik haar wil helpen Michael op school te houden. Hij mag nog niet naar huis, zo begrijp ik. Eerst een gesprek! Dat er wat was voorgevallen kan ik nog net uit haar woorden opmaken. Twee minuten later gaat de bel, wens mijn leerlingen een fijne dag en loop naar Michael. Wanneer ik de hoek om loop richting de achtervang – ook wel Time-Out genoemd- zie ik Michael mij met een vaart passeren. Rustig volg ik Michael naar zijn klas. Met een zwiep

Lees meer »