Inclusie

De Inclusieve School
Ronald Heidanus

Alle ruimte ervaren voor inclusief onderwijs

De onderstaande tekst is ooit in opdracht opgetekend door Thomas Dal van Doorlotje(.nl), de foto hierboven is van Bram Delmee. Echter is deze tekst nooit eerder gepubliceerd. Van de week werd ik door een gesprek over ‘inclusiever onderwijs’ getriggerd en deel daarom deze tekst alsnog. Dit delen heeft als doel om als opmaat te dienen voor een serie over inclusief onderwijs en leiderschap. Ten tijde van mijn werk als ‘inclusiepedagoog’ heb ik deze twee thema’s dieper mogen leren verstaan. Sterker, ze zijn nauw met elkaar verbonden, zo niet verstrengeld. Ik durf zelfs de stelling te poneren dat ‘sterk leiderschap leidt

Lees meer »
De Inclusiepedagoog
Ronald Heidanus

De staan voor-week

Deze en de aankomende weken starten voor scholen in de verschillende weken het nieuwe schooljaar met een heuse ‘voorweek’. Dit is een voorbereidingsweek om jezelf als onderwijsprofessional (samen met je team) voor te bereiden op het nieuwe schooljaar. En naast dat vakantie er is om los te komen van school, te genieten van familie, vrienden én dit jaar ook veel sport, biedt vakantie ook een uitgelezen mogelijkheid om jezelf te reflecteren. Jezelf te beschouwen op het schooljaar eerder: wat ging goed en wat ga je beter doen? Een uitgelezen mogelijkheid om in de luwte en in eigen tempo voor jezelf

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Als jenaplanner in het Montessori-onderwijs

Het zou zomaar de titel van een interessant boek kunnen zijn, waarin de werelden van Jenaplan en Montessori elkaar ontmoeten. Elkaar leren diep te verstaan. Voorbij ‘ego’ twee onderwijsconcepten die elkaar op ecologische wijze zouden bekrachtigen. Al zou Comenius in zijn vuist lachen. Want hij was het, ooit ver voor hen, die toen al stond voor aanschouwelijk onderwijs! Kaizen. Met andere woorden, onderwijs waarbij met zoveel mogelijk zintuigen wordt waargenomen: het oog, het oor, de neus, de smaak en de tast. Hij zag het inzetten van de leefwereld van het kind als existentiële (ervarings)kennisbron om ‘universele kennis’ te laten beklijven.

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Gebruiksaanwijzing

Het was Rik Kuiper die in 2021 de rubriek ‘Die ene leerling’ had in de Volkskrant. Wekelijks bracht hij een verhaal uit van leerkrachten, docenten en hoogleraren over de leerling die hun kijk op de wereld voor altijd veranderde. Met deze ondertitel bracht hij ook het boek uit. In mei mocht ik mijn verhaal doen over Willem, van wie ik graag de gebruiksaanwijzing had willen kennen. Of misschien wel samen gemaakt. En, waardoor ik na zijn dood nooit meer een handelingsplan geschreven heb vanuit een medisch model. Mijn verhaal: ‘Ik ben toch maar iedereen tot last. Dat schreef Willem in

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

De school in de gemeenschap

‘Het kan verkeeren,’ zo luidt de lijfspreuk van de Amsterdamse dichter G.A. Bredero. Wie mij langer kent weet dat ik ooit op een school werkte met diezelfde naam. Weet dat ik er hard en met hart zwoegde. Worstelde regelmatig. Ontslag nam en op reis ging. Op zoek naar de essentie onderwijs en opvoeding. Toen. En verkeren kan het. Want ineens ben je (lees: ik) onderdeel van een documentaire!? Realistische feiten over de PACT-aanpak, acroniem voor People Acting in Community Together, worden in beeld vastgelegd. Waaronder onze school in samenwerking met alle partijen rondom de ontwikkeling van kinderen uit de buurt. Precies dat

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

De barricade op

Mensen die mij kennen weten dat ik een fervent voorstander ben van inclusief onderwijs. Dat heeft vele complexe redenen; mijn eigen biografie, jarenlange praktijkervaring binnen de clusters drie en vier van het (voortgezet) speciaal onderwijs, een onderwijsreis Scandinavië en kennis die ik heb opgedaan uit alle (wetenschappelijke) literatuur. Door al deze verschillende perspectieven kan ik niet anders meer, dan dat het belang van (culturele en sociale) diversiteit serieus nemen. Sterker, niet alleen in het onderwijs zet ik grote vraagtekens bij ons huidige sociale systeem. Het grootste vraagteken zet ik misschien wel op de vraag of dit huidige (onderwijs)systeem wel passend is voor

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Op tijd rekenen

We zijn op tijd, maar in de klas lijkt het uit te lopen. De kookwekker als ijkpunt, maar lijkt iedere tien minuten niet doeltreffend genoeg. Wanneer er een ander ouderpaar naast de grote tafel op een bank neerploft kijken we elkaar wat bedenkelijk aan. Bij mij de twijfel. Zijn we dan misschien toch te laat? Of te vroeg? Met een zwaai wordt de deur open gegooid. Een rood, gespannen gezicht volgt de twee ouders die het lokaal uitsnellen. De planning loopt niet geheel volgens plan. Samen met mijn liefde loop ik in het spoor van de leraar naar binnen. Ik

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Gedeeld Leiderschap

Voorheen sprak ik wel eens op manifestaties. Met één been werkzaam in het voortgezet speciaal onderwijs, met het andere been in de wereld. Een poging andere leraren te inspireren voor ons prachtige vak, en voor meer inclusiever onderwijs! In mei 2014 mocht ik tijdens de manifestatie Leraren met Lef in Rotterdam iets over ‘Gedeeld Leiderschap’ delen. Dat was één van de vijf pijlers1op deze landelijke bijeenkomst. Maar Leraar Leiderschap alleen al is een zoektocht, een individueel proces, laat staan het delen ervan. Gedeeld leiderschap is eigen leiderschap delen, of althans, zo vat ik mijn eigen ontwikkelpad op dit gebied samen.

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Ik wil buiten de lijntjes kleuren

In de tijd dat ik leraar/docent op het Brederocollege van stichting Het Driespan in Breda was, een school voor voortgezet speciaal onderwijs, was het Kader Primair (AVS) dat mij vroeg om een blik op de toekomst te werpen: Als het aan mij ligt, verdwijnt het speciaal onderwijs binnen twintig jaar en gaan leraren en kinderen veel meer van elkaar leren. Wat daar voor nodig is? Deskundigheidsbevordering en de moed om buiten de lijntjes te kleuren. Het interview werd door Joëlle Poortvliet opgetekend: “Vorig jaar heb ik een opleiding gedaan tot autismespecialist, maar eigenlijk ben je dan nog niks. Daarmee bedoel

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Autoriteit in Samenkracht

Het was een jaar eerder dat mijn toenmalige locatiemanager tijdens het functioneringsgesprek het woord ‘autoriteitsprobleem’ liet vallen. Met een glimlach linkte ze dat begrip aan mij. Het verwonderde mij ergens. Want ik maak liever nergens een ‘probleem’ van, maar wil juist op zoek -en ga dat ook steeds- naar oplossingen. Na wat vragen kwam het erop neer dat ik de ongeschreven regels niet volgens de juiste weg volgde. Maar ja, als ze nergens beschreven staan of het waarom wordt uitgelegd, dan lijkt het mij vrij lastig… Ow, en dat ik me ook niet zou houden aan de voorgeschreven protocollen. Dat herkende ik

Lees meer »