Onderwijs

Onderwijs
Ronald Heidanus

Gedeeld Leiderschap

Voorheen sprak ik wel eens op manifestaties. Met één been werkzaam in het voortgezet speciaal onderwijs, met het andere been in de wereld. Een poging andere leraren te inspireren voor ons prachtige vak, en voor meer inclusiever onderwijs! In mei 2014 mocht ik tijdens de manifestatie Leraren met Lef in Rotterdam iets over ‘Gedeeld Leiderschap’ delen. Dat was één van de vijf pijlers1op deze landelijke bijeenkomst. Maar Leraar Leiderschap alleen al is een zoektocht, een individueel proces, laat staan het delen ervan. Gedeeld leiderschap is eigen leiderschap delen, of althans, zo vat ik mijn eigen ontwikkelpad op dit gebied samen.

Lees meer »

Ik luister niet

Met een wat onsamenhangend verhaal vliegt Sabine, onze gedragswetenschapper, vlak voor het einde van de lesdag mijn lokaal binnen. Of ik haar wil helpen Michael op school te houden. Hij mag nog niet naar huis, zo begrijp ik. Eerst een gesprek! Dat er wat was voorgevallen kan ik nog net uit haar woorden opmaken. Twee minuten later gaat de bel, wens mijn leerlingen een fijne dag en loop naar Michael. Wanneer ik de hoek om loop richting de achtervang – ook wel Time-Out genoemd- zie ik Michael mij met een vaart passeren. Rustig volg ik Michael naar zijn klas. Met een zwiep

Lees meer »
De Inclusiepedagoog
Ronald Heidanus

Chocomeltijd en opbouwen van…een Eiffeltoren

Wanneer je zonder enig idee door de school heen loopt, valt hij niet direct op. Sterker, het wordt je moeilijk gemaakt op deze school, een school voor speciaal onderwijs waar sowieso kinderen met externaliserend gedrag eerder opvallen. Maar als je wat langer in de school rondloopt, dan valt je het patroon van deze introverte jongen wel op: Bijna iedere dag verlaat hij minimaal één keer het klaslokaal, soms heel geruisloos alsof hij naar het toilet gaat maar je ziet wel aan hem dat hij boos is. Of nou ja, boos, eerder met een blik van onmacht. Een gelaat waarop je

Lees meer »

Een glimlach in plaats van een correctie

De (letterlijke) groei die een leerling in de loop van een schooljaar meemaakt, ontgaat me nog wel eens. Het besef volgt als je de nieuwe lichting verwelkomt. Op deze eerste schooldag zie ik ze staan. Vrijwel allemaal een koppie kleiner, letterlijk. Ze slenteren over het schoolplein, onzeker nog. Ze weten zichzelf geen houding te geven, zoeken aansluiting. Bij wie voel ik me thuis, bij wie ben ik veilig? De spanning is voelbaar. Dus hét moment om direct kennis te maken en te ervaren met wie je dit jaar aan het werk mag. Voor leerlingen ben je als onderwijsprofessional een baken,

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Ik wil buiten de lijntjes kleuren

In de tijd dat ik leraar/docent op het Brederocollege van stichting Het Driespan in Breda was, een school voor voortgezet speciaal onderwijs, was het Kader Primair (AVS) dat mij vroeg om een blik op de toekomst te werpen: Als het aan mij ligt, verdwijnt het speciaal onderwijs binnen twintig jaar en gaan leraren en kinderen veel meer van elkaar leren. Wat daar voor nodig is? Deskundigheidsbevordering en de moed om buiten de lijntjes te kleuren. Het interview werd door Joëlle Poortvliet opgetekend: “Vorig jaar heb ik een opleiding gedaan tot autismespecialist, maar eigenlijk ben je dan nog niks. Daarmee bedoel

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Autoriteit in Samenkracht

Het was een jaar eerder dat mijn toenmalige locatiemanager tijdens het functioneringsgesprek het woord ‘autoriteitsprobleem’ liet vallen. Met een glimlach linkte ze dat begrip aan mij. Het verwonderde mij ergens. Want ik maak liever nergens een ‘probleem’ van, maar wil juist op zoek -en ga dat ook steeds- naar oplossingen. Na wat vragen kwam het erop neer dat ik de ongeschreven regels niet volgens de juiste weg volgde. Maar ja, als ze nergens beschreven staan of het waarom wordt uitgelegd, dan lijkt het mij vrij lastig… Ow, en dat ik me ook niet zou houden aan de voorgeschreven protocollen. Dat herkende ik

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

De ruimte tussen de treden

Deze ochtend zie ik mijn zoon Jonah in grote vaart op de trap af lopen, maar zich vervolgens ook plots inhouden. De lege ruimte voor hem geeft letterlijk lucht. Hier begint het verhaal van een realisatie: Hoe belangrijk het is dat iedereen zijn eigen tempo heeft, en zijn eigen tempo mag bepalen. Juist ook in het onderwijs. Want hoe meer ik me verdiep in het onderwijs, hoe meer ik denk dat goed onderwijs alleen maar goed kan zijn door middel van minder onderwijs en meer tijd voor educatie! Het verhaal: Vanochtend bracht ik samen met mijn liefde en jongste dochter,

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Levensles van Ronald Herregraven

Geïnspireerd door de Levenslessen van meester Kanamori en haalde ik ooit ‘het leven’ in mijn groep. Ooit als docent op een cluster 4-VSO-school in Breda. Het gevolg was dit verslag van het bezoek van Ronald Herregraven aan de groep in november 2012. Herregraven heeft kanker en heeft niet lang mee te leven. De jongeren zijn onder de indruk en stellen in het moment de vragen die ze moeten stellen, zoals: ‘Bent u gelukkig?’ Het begon allemaal bij één van de jongeren. Elke vrijdagochtend vertelde hij ‘enthousiast’ over het programma Over Mijn Lijk van BNN. Het programma maakte een grote indruk

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

Een reis met onbekende wegen

De documentaire ‘De Japanse Levensles – de klas van Mr. Toshiro Kanamori’ is in het onderwijs redelijk gemeengoed. En mocht je ‘m nog niet gezien hebben, dan is het zeker een aanrader. In 2012 heeft Kanamori een bezoek gebracht aan Nederland. Speciaal voor deze gelegenheid werd er door Het Kind/Nivoz een krant gepubliceerd: Meester in levenslessen. De krant diende ter inspiratie, legitimatie en verbinding voor opvoeders en leraren. In deze krant mocht ik een stuk schrijven over een nieuwe tijd, wat een ander denken vraagt. Over nieuwe media en een lesje ethiek in het Voortgezet Speciaal Onderwijs. Ons brein lijkt zich

Lees meer »
Onderwijs
Ronald Heidanus

moeilijk gedrag, probleem van de ander

Zoals er vele vormen van moeilijk gedrag zijn, zijn er ook vele bronnen, variabelen en ervaringen van moeilijk ofwel lastig gedrag. In de triangulatie zijn er de ‘lastige’ leerlingen, diegene die het gedrag als lastig ervaren én de omgeving. Kijkend naar mensen met autisme is de ontwikkeling van hen soms moeilijk te onderzoeken omdat ze vaak niet een normaal ontwikkelingsverloop doormaken[1]. Bekend is dat mensen met autisme anders ontwikkelen en/of andere (sensorische) waarnemingen[2] hebben op het gebied van communicatie, verbeelding, sociale interacties (triade van Wing[3]), executieve functies[4], centrale coherentie[5] en theory of mind[6]. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat leerlingen met autisme een andere manier

Lees meer »